Zaterdag 30 september 2023 – vanaf 9:00 uur
Het hele verhaal, de historie, de routes en de startlocatie
Voor meer informatie, GPX en prijzen zie Fietssport.nl
Plassentocht 30 september 2023
De Plassentocht van 2023 gaat zoals altijd door het hart van Zuid-Holland en een stukje Utrecht. Afhankelijk van de gekozen afstand fiets je langs de diverse plassen, meren en waterwegen die ons waterrijke land gevormd hebben tot wat het nu is. Deze routes zijn zelfs op een oma fiets zonder versnellingen te doen, want de hoogte verschillen zijn van -6 m tot +5 m boven NAP.
De start van de tochten is in Café de Maenen in Ouderkerk aan den IJssel, alwaar onze sponsor van deze tocht, Pro Fietsen ons een kop koffie of thee zal aanbieden. De routes gaan niet langs de Nederlands Hervormde kerk van Ouderkerk, maar daar dankt het dorp wel zijn naam aan, namelijk de oudste kerk van Zuid-Holland. Na vertrek volgen we de Hollandsche IJssel, vlak voor Lageweg zien we aan de andere kant van de Hollandsche IJssel buurtschap Hitland liggen. De naam Hitland verwijst waarschijnlijk naar een paardenras en betekent mogelijk paardenland.
Na Lageweg rijden we door Gouderak waar sinds de Gouderakse brug de veerpont een meer lokale functie voor voetgangers en fietsen heeft gekregen. Maar met de auto kan ook nog, op het tarievenbord is te lezen dat de prijs 2,50 euro per enkele overtocht is . Wij rijden door en slaan rechts af bij de Gouderaksebrug op de parallelweg naast het Verbindingsasje, de naam van deze provinciale weg is een eerbetoon aan gedeputeerde (Jan Willem) Asje van Dijk, die zich enorm voor deze randweg heeft ingespannen. Via de Gouderakse dijk rijden wij naar de Stolwijkersluis alwaar wij de Hollandsche IJssel passeren en via de Sportlaan richting de Reeuwijkse Plassen koersen. Maar eerst nog de Wethouder Venteweg een heerlijke klinkerweg, maar dat is alleen voor de liefhebbers!
Als we de ophaalbrug passeren ligt links Elfhoeven, in 2018 inzet van een verhit debat of er wel of niet een restaurant van de keten ‘Loetje” mocht worden gevestigd in dit gebied. Via Reeuwijk komen we bij TOP Reeuwijkse Hout, vanaf hier kan je mooie fiets- en/of wandelroutes kiezen door dit mooie gebied. Voor de 50 km route is dit het afslagpunt naar rechts, terwijl de 85 en de 125 km linksaf richting Bodegraven. De 50 km route fietst via de Lecksedijk en de Oukoopsedijk langs Heerlijkheid Wiltenburg. Het gebeeldhouwde wapen is een gouden lelie in een blauw veld, gedragen door twee Leeuwen. De Latijnse wapenspreuk eronder ‘Al ben ik klein, ik wijk voor niets’, zegt genoeg over de ambities van de toenmalige eigenaren. Er was zelfs sprake van een vrijstaat Wiltenburg, maar dat is er nooit van gekomen. In 2018 nog te koop voor ruim 1,5 miljoen euro. Wij fietsen verder en slaan rechtsaf op Twaalfmorgen.
De 85 km en de 125 km fietsen naar Bodegraven, hier werd al in de Romeinse tijd gewoond maar Bodegraven heeft haar bestaansrecht in 1350 verworven door de bouw van een sluis, daarvoor was het een moerassig gebied tussen de rivieroever van de Oude Rijn, de Meije en de Oude Bodegrave. Vanuit de lucht is heel mooi te zien dat het land de typische verkavelingsvorm heeft die ontstaan is door de zgn. kavelsloten te graven en deze af te sluiten met een achtersloot. Via Zwammerdam, de geboorteplaats van onze Adri, passeren we de Oude Rijn en volgen we de Ziende tot we rechts de Zuideinderplas passeren. Vlak voor Zuidhoek ligt daareen bijzonder vakantiehuisje, het zgn. Dobberhuisje. Volgens de website een uniek rond huis met panoramisch uitzicht over de plas.
Via Nieuwkoop en de prachtige Nieuwkoopse plassen aan onze rechterhand koersen we naar het Noorden en gaat de 125 km rechtdoor naar Wilnis, terwijl de 85 km rechtsaf naar het Noordse Dorp gaat. Via Woerdense Verlaat, ook alweer een dorp dat ontstaan is door de bouw van een sluis in de Grecht, zo rond 1448. We fietsen dan langs het dorpje Mi, waar tussen de Milandweg, de toegang en de Oude Meije ooit een kapelletje heeft gestaan met de naam Sint Maertenskerckhof. Maar dit alles is verdwenen en op internet staat nu een link naar “Het raadsel van Mi”. Via de Milandweg komen we in Zegveld waar we langs de NH kerk van Zegveld rijden. In de akte werd gesproken over een eerdere parochie, die van Mi, maar zoals we nu weten stond die op een andere plek. Via de westkant van Woerden koersen we over Zegveldse Uitweg en de Boerendijk. Rond 1740 was Woerden een vestingstad van betekenis maar in de 19e eeuw werd de Nieuwe Hollandse waterlinie ingericht en zijn de verdedigingswerken bij Woerden grotendeels gesloopt, alleen een deel van de buitengracht is bewaard gebleven. Via de Waardsediijk komen we op de Hollandbaan en na enig draai en keerwerk vervolgen we de tocht over het Kromwijkerpad en passeren we de A12.
De 125 km passeert net na Wilnis de Veenmolen uit 1570, de molen is rond 1823 verplaatst naar zijn huidige locatie en heeft daar tot na WOII als korenmolen vele tonnen graan tot meel vermalen. Via Demerik passeren we de oude spoordijk van het lijntje Aalsmeer-Nieuwersluis. Als herinnering aan de lijn staat het Spoorhuis. Een aparte locatie voor hei-sessies of brainstormdagen! Na Vinkeveen rijden we naast de Provinciale weg dwars door de Vinkeveense Plassen. Het uitzicht naar links en rechts is adembenemend, maar het vele verkeer doet een beetje afbreuk aan deze mooie ervaring. Maar dat wordt meer dan goed gemaakt als we kort na het passeren van het Amsterdam-Rijn kanaal aan onze linkerhand Vreeland passeren.
Vreeland een pittoresk plaatsje aan de Vecht met een prachtig historische kern is zeker de moeite waard om een keer voor om te fietsen. Wij gaan echter rechtsaf richting Loenen aan de Vecht. Onze routebouwer Wim had bedacht om dwars door de waterleidingplas te fietsen, maar bij de voorschouw bleek dit zandpad toch te hobbelig voor onze dunne bandjes. Dus volgen we de Vecht en dit is zeker geen straf, de Oude Oever zoals deze straat heet meandert prachtig mee met de Vecht richting Loenen. De ene nog mooiere en/of grotere buitenplaats trekt de aandacht en als we dan de Mijndense sluis passeren zie je pas hoe favoriet deze omgeving is voor mensen met een bootje.
Even later passeren we Nieuwersluis, bekend en berucht bij alle dienstplichtigen, want daar had je de gevangenis voor soldaten, maar sinds 1999 is het een vrouwengevangenis. Vlak voor Breukelen passeren we nog zo’n minisluisje, de Weersluis, je bent er voorbij voor dat je er erg in hebt. Dan zijn we in Breukelen, hier zijn ze maar wat trots op het feit dat het Amerikaanse Breuckelen uiteindelijk uitgroeide tot het huidige Brooklyn en de twee onderhouden al meer dan 375 jaar een overzeese vriendschap.
De tocht gaat verder langs het Amsterdam-Rijn kanaal naar Maarsenbroek, over de A2 langs de Haarrijnseplas. Het fietspad dat ze hier aangelegd hebben mag tot voorbeeld zijn voor heel Nederland, prachtig breed dwars door de natuur aangelegd. Vlak voor de Leidse Rijn buigen we rechtsaf en volgen we de rivier tot Harmelen en rijden we even later langs de Cattenbroekerplas. Nadat we de A12 niet 1 maar 2 keer kruisen passeren we de Wulvenhorst, ooit een kasteel, maar nu een fraaie boerderij en sinds 1973 rijks beschermd. Eén kilometer verder passeren we aan de linkerkant nog een mooi toegangshek van een boerderij. De 17e eeuwse eigenaar Cornelis van Vlooswijck vond het prachtig om de oprijlijn te markeren met dit opvallende hek, met links en rechts de wapens van Cornelis en zijn vrouw Anna van Hoorn.
De 125 km sluit op het Kromwijkerpad weer aan op de 85 km route en gezamenlijk voeren de routes weer over de A12 naar het Zwartedijkje richting Papekop. De naam van het dorp is een samenvoeging en verwijst naar de katholieken( Paap) en een overeenkomst om te mogen ontginnen (Cope). Na Papekop volgen we de Hogebrug een kilometer of 5 en rijden dan over Negen Viertel aan op Twaalfmorgen en hier sluiten de routes aan op de 50 km route, aan onze rechterhand zien we door het riet weer de Reeuwijksche plassen.
Via de Grote Lot koersen alle 3 de routes door het Steinse groen, een kleine langgerekte groenstrook tussen Gouda en de polder en rijden via de Steinsedijk naar Haastrecht en vervolgens naar Stolwijk. In Stolwijk kun je de typische boerenkazen en verse vleeswaren die in deze streek gemaakt worden volop kopen. Niet vreemd dat daarom het wapen van Stolwijk onder andere uit gestapelde kazen bestaat. Door naar Berkenwoude, of Bercou zoals het ooit heette, dit kleine dorpje heeft circa 1635 inwoners waaronder 4 waardrenners en heeft zijn naam te danken aan een laag moeraswoud dat ooit in de Krimpenerwaard groeide. De laatste 7 km door het polderland brengt alle rijders terug in Ouderkerk aan den IJssel, waar wellicht onder het genot van een versnapering kan worden terug gekeken op de 3 door Wim Verwaal uitgezette tochten, waarvoor dank!
Rens Zwang
Onderstaand zijn de volledig vernieuwde routes voor 2022!
Plassentocht 50 kilometer – Download – Beschrijving
Plassentocht 85 kilometer – Download – Beschrijving
Plassentocht 125 kilometer – Download – Beschrijving
Tot ziens op 30 september 2023!