Wanneer? In principe op woensdag 17 april, maar we hebben woensdag 24 april als alternatief ingeval slecht weer. Waar? Buren in provincie Gelderland, start om 9:30 uur vanaf het parkeerterrein Onderdreef aan de westkant van het stadje, nabij restaurant de Hofhouding. Route is grotendeels vernieuwd, en voor iedereen goed te doen, afstand is ongeveer 100 km, met twee pauzes.

Vanuit Buren fietsen we in de richting van Zoelen, via Zwarte Paard naar Eck en Wiel met daarna, Ingen, Zevenmorgen, Bontemorgen,  Rijndijk, Aalst, Leutes, Kesteren en dan de eerste pauze in restaurant ’t Veerhuis in Opheusden.

In het tweede deel rijden we meer zuidelijk door Over Betuwe via Hien, Wolferen, via de Tacitusbrug naar Winssen, Deest, Druten, Boven en Beneden Leeuwen en dan de tweede pauze  in weer een restaurant ’t Veerhuis, maar nu in Wamel, met prachtig uitzicht op de Waal en de skyline van Tiel.

In het laatste deel varen over met het voetveer Pomona (Godin van fruit), er kunnen 60 fietsers tegelijk op, dus dat moet lukken. Verder naar Tiel, Passewaay, Zennewijnen, Wadenooijen, Kapel Avezaath, Drumpt, Kerk Avezaath, Klepperheide, Erichem en weer terug in Buren.

Komt allen naar Buren op woensdag 17 april 2019! Wim Verwaal

Achtergrondinformatie: Een primeur voor de Waal: langsdammen, evenwijdig aan de oever. Het waterpeil daalt en de recreatievaart krijgt een eigen geul. Maar zwemmen blijft levensgevaarlijk. Kribben zijn al eeuwenlang niet weg te denken in de rivierbedding. Maar de korte stenen dammen, haaks op de dijk, krijgen concurrentie van langsdammen. De oude kribben zijn verlaagd en hebben deels plaats moeten maken voor langsdammen, evenwijdig aan de oever. De langsdammen vergroten de waterveiligheid op een nieuwe manier’, zegt Marita Cals van Rijkswaterstaat. ‘We hebben ze ontworpen aan de tekentafel, de komende drie jaar gaan we hier volgen hoe het in de praktijk werkt.’

Vanaf het knalgele patrouillevaartuig RWS72 is de ingreep goed te zien. Parallel aan de stroming steekt een smalle strook stenen net boven het water uit – op de bodem heeft de dam een basis van dertig tot veertig meter. Groene tonnen in het water geven aan waar de bedding diep genoeg is om veilig te varen.

‘Enorme operatie’

Aalscholvers en meeuwen hebben de langsdam al in gebruik genomen als rustplek. Iets verderop steekt het voetveer Pomona nog gewoon de rivier over van Wamel naar Tiel – de langsdammen beslaan niet één lange strook, maar hebben regelmatig een doorgang.

‘Het was een enorme operatie’, zegt Cals over het in 2009 aangevangen project, dat 110 miljoen euro heeft gekost. ‘De langsdammen zijn aangelegd over een lengte van 10 kilometer tussen Tiel en Ophemert. In de binnenbocht hebben we hier de kribben weggehaald. Aan de buitenbocht liggen ze nog wel.

De resterende 462 kribben op het ruim 60 kilometer lange traject tussen Gorinchem en Nijmegen zijn met een meter verlaagd. Bakens laten ook hier de scheepvaart zien waar kan worden gevaren. ‘Vroeger lagen de kribben een derde deel van het jaar onder water, nu liggen ze een derde van de tijd boven water’, legt Cals uit. Zeker bij hoog water oogt de rivier daardoor een stuk breder.

Drie vliegen in één klap Rijkswaterstaat denkt met de kribverlaging en de aanleg van de langsdammen drie vliegen in één klap te kunnen slaan. Het belangrijkste is dat de Waal bij een zeer hoge waterstand meer water kan afvoeren – de daling van de waterstand is 6 tot 12 centimeter. Dat maakt de kans op overstromingen in het rivierengebied aanzienlijk kleiner.

Daarnaast verwacht Rijkswaterstaat dat dankzij de langsdammen het onderhoud goedkoper wordt en er minder vaak hoeft te worden gebaggerd om de vaargeul diep genoeg te houden. ‘De hoge kribben voorkwamen dat de rivier gaat meanderen, maar ze remden de afvoer van water bij hoge waterstanden af’, zegt Cals.

De derde vernieuwing is dat de beroepsscheepsvaart en de recreatievaart ter hoogte van de langsdammen elk hun eigen stukje rivier in gebruik kunnen nemen. Geen overbodige luxe in de Waal, de drukste waterbinding tussen de Rotterdamse haven en het Ruhrgebied, met jaarlijks 150- tot 160 duizend scheepvaartbewegingen. Aan de ene kant van de langsdam ligt de 90 meter brede oevergeul, aan de andere kant de 230 meter brede hoofdgeul.